پژوهشگران دریافته‌اند که بیشتر بیماران ۵۰ مورد نخست پیوند صورت در جهان دست‌کم یک دهه زنده مانده‌اند.

پزشکان وضعیت ده‌ها بیماری را که طی یک دهه گذشته در ۱۱ کشور جهان تحت این عمل جراحی ترمیمی قرار گرفتند بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد که ۸۵ درصد این موارد پیوند صورت پنج سال، و ۷۴ درصد دست‌کم ۱۰ سال زنده مانده‌اند. از ۵۰ عمل پیوند، شش مورد عضو پیوندی را پس زدند و دو نفر به پیوند مجدد صورت نیاز پیدا کردند.

دکتر پاولینا هومسی، یکی از نویسندگان این پژوهش که به سرپرستی دانشگاه هلسینکی فنلاند انجام شده است، روز چهارشنبه به نشریه ایندیپندنت گفت در ابتدا، تمام عمل‌های پیوند صورت تجربی بودند و فقط روی بیمارانی خاص «تحت معیارهای بسیار سخت‌گیرانه» انجام‌پذیر بود.   

او گفت: «آنچه تغییری نکرده این است که این عمل همچنان برای بیمارانی انجام می‌شود که هیچ گزینه دیگری ندارند. زیرا این یک عمل جراحی بسیار تهاجمی است و با خطرات واقعی مرتبط با عمل جراحی و دوره نقاهت و مصرف مادام‌العمر داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی همراه است.»

این یافته‌ها، که روز چهارشنبه در نشریه «جراحی» انجمن پزشکی آمریکا (JAMA Surgery) منتشر شد، اولین پژوهشی است که نتایج بلندمدت این پیوندها را در سطح جهان بررسی می‌کند. 

هومسی گفت: «علت اینکه می‌خواهیم از این موضوع مطلع شویم این است که سعی کنیم افراد خارج از حوزه‌مان را که تامین مالی و نظارت بر مجوزهای قانونی این کار را بر عهده دارند متقاعد کنیم که این روش در واقع گزینه‌ای موجه برای آن دسته از بیمارانی است که تمام گزینه‌های ترمیمی دیگر روی آن‌ها انجام شده و بی‌نتیجه بوده است.»

از سال ۲۰۰۵ تاکنون، در مجموع ۵۰ عمل پیوند صورت روی ۳۹ مرد و ۹ زن انجام شده است، که اکثر آن‌ها حدود ۳۵ سال سن داشتند.

اولین عمل پیوند صورت تاریخ در سال ۲۰۰۵ در فرانسه روی زنی ۳۶ ساله انجام شد که به‌دلیل گازگرفتگی سگ دچار جراحت‌های شدید در ناحیه صورت شده بود. ایزابل دینوار در سال ۲۰۱۶ در سن ۴۹ سالگی در اثر ابتلا به سرطان درگذشت. این روش جراحی، که از بافت صورت یک اهداکننده متوفی استفاده شده بود، در سراسر جهان تکرار شد.

یکی از بیمارانی که در این پژوهش ارزیابی شد رابرت چلسی ۶۸ ساله بود که اولین بیمار سیاه‌پوست و مسن‌ترین بیماری بود که در ژوییه ۲۰۱۹ در بیمارستان بریگهام و زنان (Brigham and Women's Hospital) عمل پیوند صورت کامل روی او انجام شد. چلسی که ساکن لس‌آنجلس بود پس از تصادف خودرویش با راننده‌ای مست در سال ۲۰۱۳، دچار سوختگی ۶۰ درصد در بدن و صورت شد. عمل پیوند او ۱۶ ساعت طول کشید و یک تیم پزشکی متشکل از ۴۵ نفر در آن شرکت داشتند.

این فرایند طولانی و دشوار است، و عمل بین ۲۰ تا ۳۰ ساعت طول می‌کشد و سپس، روند نقاهت تا ماه‌ها ادامه دارد. لازم است بیماران تمرین‌هایی انجام دهند و حرکت صورت بین سه تا شش ماه پس از عمل آغاز می‌شود.

هومسی گفت: «داشتن چهره‌ای متفاوت می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. بنابراین، روانشناسان تمام بیماران را در فرایندی که بیش از یک سال طول می‌کشد ارزیابی می‌کنند.»

بسیاری از بیماران پیوندی در نهایت تحت چند عمل جراحی قرار می‌گیرند. برخی پیوندها اثربخش نیستند و عضو پیوندی به‌طور کامل پس زده می‌شود. گاهی همان صورت به پیوند مجدد نیاز پیدا می‌کند.

عوارض تا حد زیادی با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مرتبط است. اما، پیوندهای پوستی نیز ممکن است در اثر پس‌زدگی مزمن از بین بروند‌ــ فرایندی که درک و شناخت کاملی از آن وجود ندارد‌ــ و بافت صورت سریع‌تر از روند معمول پیر می‌شود و عروق خونی مسدود می‌شوند.

سرکوب‌ سیستم ایمنی به کلیه‌ها آسیب می‌زند، و به گفته هومسی، بیشتر بیماران پیوند صورت در نهایت به مشکلات کلیوی دچار می شوند. پیوند صورت همچنین بیمار را مستعد ابتلا به سرطان پوست می‌کند.

افرادی که در اواسط دهه ۲۰۰۰ تحت عمل پیوند صورت قرار گرفتند پایین‌ترین نرخ بقا را داشتند اما با هر عمل و همگام با پیشرفت شیوه‌های پزشکی، جراحی‌ها بهتر شده‌اند.

نویسندگان این پژوهش می‌گویند که این یافته‌ها دلگرم‌کننده‌اند و نشان می‌دهند که پیوند گزینه‌ای موثر برای بیماران دچار نقایص شدید صورت است.    

هومسی گفت: «آنچه از داده‌های ما مشهود است این است که نتایج بلندمدت بهبود چشمگیری داشته‌اند، زیرا در این زمینه تجربه بین‌المللی وجود دارد. بنابراین، پیوندهایی که در سال‌های اخیر انجام شده‌اند نرخ بقای به‌مراتب بیشتری داشته‌اند.»

او در ادامه افزود گام بعدی افزایش شناخت در زمینه فرایندهای آسیب‌شناختی است که به پس زدن عضو پیوندی منجر می‌شود.